Bình luận BLHS 2015: Tội cản trở giao thông đường thuỷ

Tội cản trở giao thông đường thuỷ

Định nghĩa: Cản trở giao thông đường thủy là hành vi khoan, đào trái phép làm hư hại kết cấu của các công trình giao thông đường thuỷ; tạo ra chướng ngại vật gây cản trở giao thông đường thuỷ mà không đặt và duy trì báo hiệu; di chuyển làm giảm hiệu lực, tác dụng của báo hiệu; tháo dỡ báo hiệu hoặc phá hoại công trình giao thông đường thuỷ; lấn chiếm luồng hoặc hành lang bảo vệ luồng giao thông đường thuỷ hoặc có hành vi khác cản trở giao thông đường thủy gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của  người khác.

Tội cản trở giao thông đường thuỷ quy định tai Điều 213 Bộ luật hình sự năm 1999 là tội phạm được tách từ tội cản trở giao thông vận tải gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 187 Bộ luật hình sự năm 1985. Đến bộ luật hình sự 2015, tội này được quy định tại điều 273.

CÁC DẤU HIỆU CƠ BẢN CỦA TỘI PHẠM

Các dấu hiệu thuộc về chủ thể của tội phạm

Cũng tương tự như chủ thể của các tội cản trở giao thông đường bộ hoặc đường sắt, chủ thể của tội phạm này không phải là chủ thể đặc biệt, nhưng chỉ những người đã đủ 16 tuổi trở lên mới là chủ thể của tội phạm này.

Khác với hành vi cản trở giao thông đường sắt, nếu chưa gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác mà người thực hiện hành vi cản trở giao thông đường thủy là người đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì cũng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, trường hợp này lại tương tự với tội cản trở giao thông đường bộ.

Các dấu hiệu thuộc về khách thể của tội phạm

Khách thể của tội phạm này là an toàn giao thông đường thủy.

Đối tượng tác động của tội phạm này là công trình giao thông đường thuỷ bao gồm: Luồng, âu tàu các công trình đưa phương tiện qua đập, thác trên sông, kênh, rạch hoặc luồng trên hồ, đầm, phá, vụng, vịnh, ven bờ biển, ra đảo, nối các đảo thuộc nội thuỷ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Các dấu hiệu thuộc về mặt khách quan của tội phạm

Hành vi khách quan

Người phạm tội này, có thể thực hiện một hoặc một số hành vi sau:

– Khoan, đào trái phép làm hư hại kết cấu của các công trình giao thông đường thuỷ;

–  Tạo ra chướng ngại vật gây cản trở giao thông đường thuỷ mà không đặt và duy trì báo hiệu;

–  Di chuyển làm giảm hiệu lực, tác dụng của báo hiệu;

–  Tháo dỡ báo hiệu hoặc phá hoại công trình giao thông đường thuỷ;

–  Lấn chiếm luồng hoặc hành lang bảo vệ luồng giao thông đường thuỷ;

–  Hành vi khác cản trở giao thông đường thủy.

Các hành vi được liệt kê trên đều đã được quy định tại Luật giao thông đường thuỷ nội địa. Ví dụ: “Cấm phá hoại công trình giao thông đường thuỷ nội địa; tạo vật chướng ngại gây cản trở giao thông đường thuỷ nội địa; cấm xây dựng trái phép nhà, lều quán hoặc các công trình khác trên đường thuỷ nội thuỷ và phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường thuỷ nội địa; cấm đổ đất, đá, cát, sỏi hoặc chất thải khác; cấm khai thác khoáng sản trái phép trong phạm vi luồng và hành lang bảo vệ luồng; cấm đặt ngư cụ, phương tiện khai thác, nuôi trồng thuỷ sản trên luồng”

Hậu quả

Cũng như đối với một số tội vi phạm an toàn giao thông khác, hậu quả là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này. Nếu hành vi cản trở giao thông đường thuỷ mà chưa gây ra thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác thì chưa cấu thành tội phạm, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 của điều luật.

Việc xác định thiệt hại cũng tương tự như đối với tội vi phạm quy định về an toàn giao thông.

Nếu gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 2 hoặc khoản 3 của điều luật.

Các dấu hiệu khách quan khác

Ngoài hành vi khách quan, hậu quả, đối với tội cản trở giao thông đường thủy, nhà làm luật quy định một số dấu hiệu khách quan khác là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm như: Luồng, âu tàu các công trình đưa phương tiện qua đập, thác trên sông, kênh, rạch hoặc luồng trên hồ, đầm, phá, vụng, vịnh, ven bờ biển, ra đảo, nối các đảo thuộc nội thuỷ. Các dấu hiệu khách quan này cũng được quy định tại Luật giao thông đường thuỷ nội địa.

Các dấu hiệu thuộc về mặt chủ quan của tội phạm

Cũng như đối với tội vi phạm các quy định về an toàn giao thông, người thực hiện hành vi cản trở giao thông đường thủy là do vô ý (vô ý vì quá tự tin hoặc vô ý vì cẩu thả, nhưng chủ yếu là vô ý vì quá tự tin).

Ban biên tập