Bình luận BLHS 2015: Tội đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thuỷ không bảo đảm an toàn

Tội đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thuỷ không bảo đảm an toàn

Định Nghĩa: Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn là hành vi của người chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động hoặc về tình trạng kỹ thuật mà cho phép đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy rõ ràng không đảm bảo an toàn kỹ thuật gây thiệt hại cho tính mạng hoặc thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác hoặc đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này mà còn vi phạm.

Tội đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn cũng là tội được tách từ tội “đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông vận tải không bảo đảm an toàn hoặc điều động người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện giao thông vận tải gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại Điều 188 Bộ luật hình sự năm 1985 tiếp đó là Điều 214 Bộ luật hình sự năm 1999 và hiện nay là điều 274 Bộ luật hình sự 2015.

CÁC DẤU HIỆU CƠ BẢN CỦA TỘI PHẠM

Tội đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn về cơ bản các dấu hiệu của tội phạm cũng tương tự như tội đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường bộ, đường sắt không bảo đảm an toàn, điểm khác biệt chủ yếu là ở dấu hiệu về phương tiện và người có trách nhiệm về việc điều động phương tiện đó.

Các dấu hiệu thuộc về chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt, chỉ những người chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động hoặc về tình trạng kỹ thuật về phương tiện giao thông đường thủy mới là chủ thể của tội phạm này.

Người chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động phương tiện giao thông đường thủy là người có chức vụ, quyền hạn và do có chức vụ, quyền hạn nên có quyền điều động phương tiện giao thông đường thủy hoặc tuy không có chức vụ, quyền hạn nhưng do tính chất nghề nghiệp nên có trách nhiệm trong việc điều động phương tiện giao thông đường thủy như: Thuyền trưởng, Thuỷ thủ, Thuyền viên, Thủ trưởng các đơn vị quản lý, chế tạo, sửa chữa, bảo dưỡng, kiểm định, sử dụng phương tiện giao thông đường thủy hoặc những người được uỷ quyền, hoặc do nghề nghiệp mà có quyền cho phép đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn.

Nếu hành vi đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn chưa gây thiệt hại cho tính mạng hoặc thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản cho người khác, thì người phạm tội phải là người đã bị xử lý kỷ luật về hành vi đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn hoặc đã bị kết án về tội này mà còn vi phạm, thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đây là quy định khác với các tội đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường bộ và đường sắt không bảo đảm an toàn. Nếu ở tội đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường bộ không bảo đảm an toàn chưa gây thiệt hại cho tính mạng hoặc thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản cho người khác, thì người phạm tội chưa phải chịu trách nhiệm hình sự, thì ở tội đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường sắt không bảo đảm an toàn chưa gây thiệt hại cho tính mạng hoặc thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản cho người khác, mà người phạm tội là người đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này là đã cấu thành tội phạm, nhưng nếu đã bị kết án về tội phạm này chưa được xoá án tích mà còn vi phạm vẫn không bị coi là tội phạm.

Các dấu hiệu thuộc về khách thể của tội phạm

Khách thể của tội phạm này là trật tự an toàn giao thông đường thủy.

Đối tượng tác động của tội phạm này là phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn.

Các dấu hiệu thuộc về mặt khách quan của tội phạm

Hành vi khách quan

Người phạm tội này chỉ thực hiện một hành vi khách quan đó là “cho phép đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy rõ ràng không bảo đảm an toàn”.

Hành vi cho phép đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy bằng nhiều hình thức khác nhau như: Bằng miệng, bằng văn bản hoặc bằng những hình thức khác cho phép đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn.

Cũng như đối với hành vi cho phép đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường bộ, đường sắt, không nhất thiết phải có mối quan giữa xin và cho, mà có thể không ai xin nhưng vẫn có hành vi “cho”. Cho phép đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy là hành vi quyết định việc đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy.

Nếu là người chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động phương tiện giao thông đường thủy thì hành vi khách quan của họ là hành vi điều động phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn.

 Nếu người có trách nhiệm trực tiếp về việc điều động các phương tiện này không đảm bảo các tiêu chí trên mà gây thiệt hại đến tính mạng hoặc thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác là hành vi phạm tội.

Nếu là người chịu trách nhiệm trực tiếp về tình trạng kỹ thuật phương tiện giao thông đường thủy, thì hành vi khách quan của họ là chứng nhận không đúng về tình trạng kỹ thuật của phương tiện giao thông đường thủy. Ví dụ: Người đứng đầu cơ quan đăng kiểm phương tiện thuỷ nội địa khi kiểm tra biết rõ là phương tiện không bảo đảm an toàn nhưng vẫn kết luận là bảo đảm an toàn để đưa phương tiện vào hoạt động nên xảy ra tai nạn làm chết người

Hậu quả

Cũng như đối với hành vi đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường sắt không bảo đảm an toàn, hậu quả do hành vi đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn, vừa là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này vừa không phải là dấu hiệu bắt buộc.

Là dấu hiệu bắt buộc, nếu người phạm tội chưa bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính về hành vi đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thuỷ không bảo đảm an toàn hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm. Ngược lại, nếu người phạm tội đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính về hành vi đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thuỷ không bảo đảm an toàn hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm thì hậu quả không phải là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này.

Hậu quả của hành vi đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thuỷ không bảo đảm an toàn là thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác.

Gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 2 hoặc khoản 3  của điều luật.

Các dấu hiệu khách quan khác

Ngoài hành vi khách quan, đối với tội đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thuỷ không bảo đảm an toàn, nhà làm luật quy định một số dấu hiệu khách quan khác là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm như: Tình trạng kỹ thuật của các phương tiện giao thông đường thuỷ như: các thiệt bị, độ an toàn về kỹ thuật, các thông số kỹ thuật theo quy định của các phương tiện Tầu, thuyền, xà lan, bè mảng…

Các dấu hiệu khách quan này được quy định tại Luật giao thông đường thuỷ nội địa.

Các dấu hiệu thuộc về mặt chủ quan của tội phạm

Cũng như đối với các tội vi phạm các quy định về an toàn giao thông, người thực hiện hành vi đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thuỷ không bảo đảm an toàn là do vô ý (vô ý vì quá tự tin hoặc vô ý vì cẩu thả, nhưng chủ yếu là vô ý vì quá tự tin).

Ban biên tập