Ở TÙ CÓ ĐƯỢC HƯỞNG DI SẢN THỪA KẾ KHÔNG?

Hỏi:

Trường hợp có một người bị phạt tù chung thân, thì họ có thể hưởng di sản thừa kế hay không?

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Hãng luật Giải Phóng.

Với người đang chấp hành hình phạt tù, họ vẫn có quyền được tiếp tục sở hữu tài sản mà họ đang sở hữu. Hơn nữa, người đang chấp hành hình phạt tù vẫn có quyền được nhận di sản thừa kế, nhận tặng cho và thậm chí là được thực hiện các giao dịch dân sự (có thể là tự mình thực hiện hoặc thông qua người đại diện).

Như vậy, người đang chấp hành hình phạt tù (tù có thời hạn, tù chung thân) đều được quyền hưởng di sản thừa kế. Tuy nhiên, nếu người đang chấp hành hình phạt tù rơi vào các trường hợp sau đây thì không được quyền hưởng di sản thừa kế.

Điều 621. Người không được quyền hưởng di sản

1.Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:

a) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;

b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;

c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;

d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

2. Những người quy định tại khoản 1 Điều này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.

Người ở tù làm sao có thể thực hiện được các thủ tục thừa kế?

Theo quy định tại Điều 27 Luật Thi hành án Hình sự thì người đang bị kết án tù vẫn có quyền được tự mình hoặc thông qua người đại diện để thực hiện giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật.

Như vậy, người đang chấp hành hình phạt tù có thể lập hợp đồng ủy quyền cho một cá nhân nào đó để giúp người đang chấp hành hình phạt tù thực hiện quá trình hưởng di sản thừa kế dễ dàng và nhanh chóng hơn.  Do người đang ở tù không thể đến các tổ chức hành nghề công chứng nên người được ủy quyền có thể nhờ công chứng viên đến trại giam để lập hợp đồng ủy quyền và phải được sự đồng ý của ban quản lý trại giam.

Người đang chấp hành hình phạt tù muốn bán đất thì phải làm sao?

Như đã đề cập ở trên, người đang chấp hành hình phạt tù có thể tự mình hoặc thông qua người đại diện để xác lập các giao dịch dân sự. Về cơ bản, người đang chấp hành hình phạt tù có thể tự mình thực hiện giao dịch chuyển nhượng bất động sản, việc chuẩn bị các thủ tục, yêu cầu công chứng viên công chứng hợp đồng thì có thể do bên mua phụ trách. Tuy nhiên, trên thực tế, hoạt động chuyển nhượng bất động sản thường diễn ra khá lâu, từ giai đoạn đặt cọc, thực hiện giao đất, nhận tiền, sang tên sổ đỏ, đóng thuế,… Do vậy, người đang chấp hành hình phạt tù có thể ủy quyền cho người thân đại diện mình tham gia vào giao dịch chuyển nhượng bất động sản. Tương tự như hợp đồng ủy quyền thực hiện việc nhận di sản thừa kế thì hợp đồng ủy quyền thực hiện giao dịch chuyển nhượng bất động sản cần được công chứng bởi công chứng viên.

Có được lập di chúc trong tù không? Có cần phải công chứng không?

Trường hợp người đang ở tù chết mà không để lại di chúc thì tài sản của họ sẽ được chia theo pháp luật. Người đang chấp hành hình phạt tù được có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình.

Theo quy định tại Điều 638 Bộ luật Dân sự 2015 thì di chúc của người đang chấp hành hình phạt tù có xác nhận của người phụ trách trại giam đó có giá trị như di chúc được công chứng hoặc chứng thực. Do vậy, người đang chấp hành hình phạt tù có thể lập di chúc trong tù dưới sự xác nhận của người phụ trách trại giam mà không cần phải công chứng hoặc chứng thực.

Bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây để tìm hiểu về thủ tục công chứng hợp đồng trong trại giam:

THỦ TỤC CÔNG CHỨNG TẠI TRẠI GIAM – Công Ty Luật Giải Phóng (luatgiaiphong.com)